Ze względu na to, że koronawirus jest nową i jeszcze nieznaną chorobą, trudno stwierdzić, jakie są długofalowe skutki po zarażeniu. Jednak z uwagi na to, że COVID-19 najczęściej wiąże się z problemami ze strony układu oddechowego, ryzyko pojawienia się niechcianych powikłań i niewydolności oddechowej znacząco wzrasta. To właśnie na nich się dziś skupimy, sprawdzając, jakie są powikłania oddechowe po COVID, kiedy zgłosić się do lekarza i jak można je leczyć.

Koronawirus a drogi oddechowe

COVID-19 to jednostka choroba, która jest wywoływana przez wirusa SARS Cov-2. Co ciekawe, ma ona różne formy przebiegu – niektórzy przechodzą ją bezobjawowo, podczas gdy u innych pacjentów zakażenie wywołuje poważne problemy ze zdrowiem, prowadzące w niektórych przypadkach nawet do śmierci. Choroba zaczyna się od zakażenia dróg oddechowych, które prowadzi do pojawienia się objawów przypominających grypę.

Kolejny tydzień jest decydujący, a szczególną rolę odgrywa układ odpornościowy. Jeśli nie jest wystarczająco silny, to wirus przenosi się do płuc, prowadząc do nagromadzenia w nich śluzu i płynów. W efekcie pojawiają się problemy z oddychaniem, zapalenie płuc o ciężkim przebiegu oraz niewystarczający dopływ tlenu do krwi. COVID może prowadzić również do wystąpienia zespołu ostrej niewydolności oddechowej, które niesie za sobą ryzyko uszkodzenia płuc. W takich sytuacjach problemy z oddychaniem są tak poważne, że koniecznie jest podłączenie pacjenta do respiratora.

Jak duże jest ryzyko wystąpienia powikłań oddechowych po COVID?

Szacuje się, że powikłania związane z COVID dotkną nawet do 30% chorych. Co ciekawe, coraz częściej środowisko medyczne potwierdza, że zespół postwirusowy dotyka osoby, które przeszły koronawirusa bezobjawowo lub skąpoobjawowo, czyli nie wymagały hospitalizacji, intubacji, czy podłączenia pod respirator. Włoscy naukowcy przeprowadzili wśród pacjentów badanie, które udowodniło, że najczęściej osoby po koronawirusie zmagają się przez długi czas z bólem w klatce piersiowej i dusznościami. Dodatkowymi objawami były również bóle stawów i zmęczenie. Z kolei w klinice w Nowym Jorku pacjenci najdłużej męczyli się z kaszlem, który utrzymywał się nawet do 4 - 5 miesięcy.

Jakie badania pomagają w diagnostyce powikłań niewydolności oddechowej po COVID?

Przede wszystkim pacjentom, którzy mieli zdiagnozowany COVID-19, zaleca się obserwację przez pierwsze tygodnie po ustaniu objawów. Zazwyczaj okres ten powinien trwać około miesiąca. Jeśli po tym czasie nadal pojawiają się problemy z oddychaniem lub wystąpiły nowe objawy, to najlepszym wyborem będzie kontakt z lekarzem pierwszego kontaktu. Krótszą przerwę między wyzdrowieniem a konsultacją ze specjalistą zaleca się w przypadku osób starszych i takich, u których zostały zdiagnozowane choroby współistniejące. Z kolei pacjenci po hospitalizacji powinni zgłosić się do lekarza zgodnie z zaleceniami znajdującymi się na wypisie ze szpitala.

Badanie pomagające w diagnostyce powikłań związanych z niewydolnością oddechową to między innymi zdjęcie radiologiczne płuc, które pozwala na wstępne wykrycie zmian. W niektórych przypadkach, gdy lekarz stwierdzi, że istnieje taka konieczność, można zlecić również tomografię komputerową, badania czynnościowe płuc oraz badania laboratoryjne.

Jak leczyć powikłania oddechowe po COVID?

Jednym z najczęściej stosowanych sposobów na leczenie powikłań oddechowych po COVID jest podawanie leków – nintedanib i pirfenidon, które są polecane w przypadku wystąpienia idiopatycznych zmian włóknistych w płucach, czyli IPF. Tutaj warto podkreślić, że terapia ma na celu głównie spowolnienie postępu problemów ze zdrowiem, ponieważ współczesna medycyna nie oferuje jeszcze skutecznych sposobów, które mogłyby w całości wyleczyć zmiany włókniste w płucach pojawiające się po przebyciu zapalenia płuc po zakażeniu COVID-19.

Co więcej, u osób z powikłaniami oddechowymi po COVID zaleca się stosowanie leczenia tlenem, na przykład w formie koncentratora tlenu, który może być z powodzeniem używany w domowych warunkach. Tego typu urządzenia można zarówno kupić, jak i wypożyczyć. Oczywiście przed rozpoczęciem tlenoterapii konieczna jest konsultacja ze specjalistą i wykonanie odpowiednich badań. Skuteczność terapii tlenem u pacjentów z powikłaniami związanymi z niewydolnością oddechową po COVID została potwierdzona w trakcie kilku badań, w tym między innymi tych przeprowadzonych w Wuhan.

Rehabilitacja w przypadku powikłań po niewydolności oddechowej

Oprócz terapii tlenowej pacjenci z powikłaniami oddechowymi po COVID mogą również zdecydować się na rehabilitację skupiającą się przede wszystkim na ćwiczeniach oddechowych, nauce efektywnego kaszlu, czy prawidłowego oddychania torem przeponowym. Pomocne mogą okazać się także inhalacje. Każdorazowo metoda leczenia lub łagodzenia dolegliwości związanych z przebytym koronawirusem powinna być dobierana indywidualnie przez lekarza prowadzącego.